De herfst is duidelijk begonnen.  

Heerlijk, de geur die opstijgt uit het bos na een fikse regenbui. De lucht lijkt wel verzadigd met zuurstof. Ik weet dat dit niet klopt want het gehalte zuurstof in de buitenlucht schommelt vrijwel steeds rond 21%. Toch heb ik het subjectieve gevoel dat ik, na het nemen van een diepe ademteug, de energie door mijn lichaam kan voelen stromen. 

Waarschijnlijk ligt het niet zozeer aan de hoeveelheid zuurstof in de lucht als wel aan de manier van ademhalen. 

  

Ademen is van levensbelang. We beseffen vaak niet hoe belangrijk onze manier van ademen is voor onze gezondheid. Zonder ademhaling is er geen leven. Het is het eerste wat we doen als we geboren worden en het laatste wat we doen voor we sterven. 

Kan je dit dan wel verkeerd doen?  

Ademen is toch een onbewust proces dat gestuurd wordt door ons autonoom zenuwstelsel? 

Het klopt dat onze ademhaling autonoom verloopt. Nochtans kunnen we er wel bewust mee bezig zijn en zijn er bepaalde zaken die onze ademhaling negatief beïnvloeden. 

De functie van ons ademhalingsstelsel is duidelijk.  Dit orgaansysteem zorgt voor de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide. Zuurstof speelt een essentiële rol in ons energiemetabolisme, maar kan enkel via de bloedbaan naar de cellen worden getransporteerd in wisselwerking met de afvalstof koolstofdioxide. Beide zaken zijn even belangrijk. Opdat de zuurstof vanuit het bloed naar de lichaamscellen zou kunnen worden gesluisd dient de hoeveelheid koolstofdioxide in het bloed voldoende hoog te zijn. Het draait hierbij om balans en bij heel wat klachten, ziektes en aandoeningen is de balans in dit systeem verstoord. 

  

Wat zijn nu de meest voorkomende ‘fouten’ die de efficiëntie van onze ademhaling verlagen: 

 

1. We ademen te veel 

Dit fenomeen is beter bekend onder de benaming van hyperventilatie. Hierbij adem je te veel koolzuurgas uit waardoor er minder zuurstof naar de cellen gaat. Bij een acute aanval kan dit leiden tot duizeligheid, tintelende vingers en flauwvallen.  

Wanneer je chronisch te veel ademt kan dit aanleiding geven tot klachten van vermoeidheid, lusteloosheid, hoge bloeddruk, koude handen en voeten, moeilijke stoelgang, astma en een verstoring van het zuur-base evenwicht. 

Dé hoofdoorzaak van hyperventilatie is (chronische) stress. 

 

2. We ademen te weinig door de neus 

Onze neus is bestemd om te ruiken en om te ademen.  Onze mond is bestemd om te eten en om, indien nodig, te kunnen bijspringen bij onze ademhaling. 

Neusademhaling heeft tal van voordelen. Zo bevat onze neus trilhaartjes die een eerste verdedigingslinie vormen tegen vervuilende stofdeeltjes, virussen en bacteriën.  

Bovendien wordt de ingeademde lucht opgewarmd en blijven de slijmvliezen in de mond vochtig. De kaak-en voorhoofdsholtes worden gereinigd waardoor er een betere luchtcirculatie mogelijk is en ‘last but not least’, neusademhaling stimuleert buikademhaling. 

Wanneer we te veel via onze mond ademen verhoogt de kans op snurken en verandert de structuur van ons gebit met tal van tand en kaakproblemen tot gevolg. 

Je kan neusademhaling stimuleren door je mond  ’s nachts dicht te plakken met een zachte tape. Dit lijkt barbaarser dan het is en je zal merken dat na verloop van tijd je nachtrust verbetert en je minder last zal hebben van neusverstopping. 

In oude culturen drukken de mama’s het mondje van hun baby’s na de borstvoeding dicht om zo neusademhaling te stimuleren. In onze Westerse samenleving is deze techniek helaas verloren gegaan. 

 

3. We ademen te hoog ( te veel borst en te weinig buikademhaling) 

Borstademhaling  zorgt voor een snelle aanvoer van zuurstof en is heel efficiënt wanneer ons lichaam snel in actie moet komen. Het gevolg van borstademhaling is dan ook een toename van de hartslag, een verhoging van de bloeddruk en meer zuurstof naar de spieren.  

Buikademhaling stimuleert onze nervus vagus waardoor onze hartslag vertraagt, onze bloeddruk verlaagt en onze vertering wordt gestimuleerd. 

Beide systemen zijn nuttig en hebben hun plaats.  

Chronische stress brengt deze systemen uit balans. Als gevolg van stress stijgt het aandeel borstademhaling waardoor je last kan krijgen van hartritmestoornissen, hartproblemen, chronische nek- of rugklachten maar ook darmklachten, minder zin in seks en vertraagde wondgenezing. 

Het systeem werkt gelukkig in twee richtingen. Hiermee bedoel ik dat je ook je stressniveau kan verlagen door bewuste ademoefeningen te doen. 

  

Veel mensen hebben ondertussen de weg gevonden naar technieken als yoga, Tai Chi of meditatie. Ik kan deze evolutie enkel toejuichen. Helaas merk ik vaak dat de basis ademtechnieken om je relaxatierespons te activeren onvoldoende gekend zijn.  

  

Probeer elke ochtend vijf minuten tijd te nemen om je buikademhaling te trainen. Deze techniek is uiterst simpel: blijf even liggen en leg één hand op je buik en één hand op je borst. Je ademt in door de neus terwijl je in stilte tot vijf telt en je ervoor zorgt dat je buik zich opblaast als een ballon. De hand die zich op de borst bevindt mag zo min mogelijk bewegen.  

Vervolgens adem je uit door de neus of de mond terwijl je opnieuw in stilte tot vijf telt. 

Door dagelijks deze oefening te doen zal jouw autonoom zenuwstelsel steeds meer getraind worden in buikademhaling en sneller onbewust hierop overschakelen. 

  

Dit is maar één simpele oefening. Er zijn tal van ademtechnieken die elk een eigen gezondheidsvoordeel inhouden en vaak eenvoudig aan te leren zijn.  

Nieuwsgierig geworden? Schrijf je dan in voor ons basistraject en begin vandaag te werken aan je gezondheid van morgen.